چه گهی می‌خوری تو با خودت بشر؟

آدم باید جلو‌تر برود، آدم باید جلو‌تر برود. انگیزه‌ی جلو‌تر رفتن در جهان، چیزی قدیمی است. هراکلیتوس پیچیده گو گفته است: "آدم دو بار از یک رودخانه عبور نمی‌کند." هراکلیتوس پیچیده‌گو شاگردی داشت که به این گفته بسنده نکرد، جلو‌تر رفت و افزود: آدم حتا یک‌بار هم نمی‌تواند این کار را بکند...
"ترس و لرزِ" سورن کیرکیگور
۱-همه‌ی آدم‌ها انگار به معنویت نیاز داریم، همان‌طور که تقلا می‌کنیم خودمان را به مرامی‌مسکلی‌شی‌یی‌خدایی‌بُتی‌انرژی‌ای‌کس‌کلکی‌چیزی متوسل کنیم. و این در فرهنگ ما خیلی پررنگ است، هرچی حلقه‌ی ظلم و استبداد تنگ‌تر، کندن از دنیا و مادیات و فرو رفتن توی خود بیش‌تر؛ (برعکس‌ش هم فرهنگ غرب که سفت چسبیدند به دنیا و واقعیت‌های ملموس که بحث‌ش جداست این‌جا) عارف ایرانی مانند مرتاض یا جوکیِ هندی با سختی و درد تحمیلی به‌خود و انکار جسم و ماده‌ش، جدای از مبارزه‌ی مدام با نفس و میل‌‌ و در کل غریزه‌ی بقا، و تلاش برای پس زدن هم‌رنگی با وضع کثیف موجودِ دوران‌ و پیرامون‌ش، احتمالن دنبال رسیدن به نقطه‌ی امیدی در جایی بوده که _شاید_ نیست که باور به آن سخت است و ایمان بزرگی می‌خواهد؛ اما‌ آن‌ور ریاضت و قطع تمام دلبستگی‌های دنیایی یا روی دیگر سکه‌ش، نشستن و انفعال است که موجب برداشت کج از آن و جایگزینی ناخودآگاهِ راحت‌طلبی و درنتیجه‌ش مسخ شدن در برابر تغییر و جریان جاری زندگی‌ شده.
خیلی از ما بی‌حس شده‌ایم، عواطف متناقض انسانی‌مان بی‌کارکرد و خراب شده و نه‌تنها برای‌ش تلاشی نمی‌کنیم که هراتفاقی در مخالفت با بی‌رگی‌مان بیافتد را به مبارزه هم می‌کشانیم. راست‌ش قیام کرده‌ایم علیه حقیقت و سلاح‌مان حماقت‌مان است. ما قید دنیا و پلیدی‌های‌ش را نزدیم فقط ماشینی که دنیا را می‌گرداند ابزارِ تمام نیازهای روزمره‌مان مثل خوردن و ریدن و جق‌زدن‌مان را فراهم کرده و توهم دیدن و فهمیدن را هم در اختیارمان گذاشته تا جایی که احتمالن منتظر معجزه‌ی علم و قرصِ غذا هم هستیم تا حتا از جای‌مان بلند نشویم و مسواک هم نزنیم‌ یا آشپزی هم نکنیم، چرا؟ چه کار مهمی داریم؟ مشغول کدام جدال و کشمکش درونی یا بیرونی هستیم که باید انرژی‌مان‌ را نگه داریم؟
۲-می‌شود ترسید، می‌شود از به‌خطر افتادن منافع، امینت و بهم‌خوردن روزمرگی‌هایی که مانند معبد توی‌ش نشسته و عبادت‌ش می‌کنیم ناامید شد، اما‌ نمی‌شود دیگران را سرزنش کرد و "یک‌قدم جلوتر بیاییمِ" دیگران را هرچند هم کوچک، مسخره کرد چون هستند آدم‌هایی که کلکِ این کس‌‌وشعرهای نخ‌نما را بلدند؛ پس یک راه می‌ماند آن‌هم صداقت است، نه به معنای آرمانی و فلسفی آن که به‌قدر ادعا و شرف هر فرد که بخش زیادی‌ش شخصی‌ست. هستند آدم‌هایی که روزانه با دیدن حساب بانکی‌شان، محتویات توی یخچال، وضعیت لکه‌ی روی دندان‌های آسیاب و رنگ‌دادن لباس‌هاشان، از فردا می‌ترسند، کسانی که با شنیدن صدای تیر و دیدن خون و سوختن چشم‌ها از بوی تیز فلفل اشک‌آور می‌ترسند، این‌که ضایع نیست، فحش دادن به قربانی، سرزنش کردن‌ش و بازی کردن توی بازی ظالم چرک و چَتین است. بیان حس و حال درونی که می‌جوشد و بی‌ترسِ از قضاوت روی زبان می‌آید با دستپاچه‌گی برای رفع‌ورجوع و انکارِ اتفاق‌‌هایی سیاهی که روی زمین و خانه‌هامان هوار شده با فحش دادن به این‌وآن جواب نمی‌دهد؛ هرچند برای عده‌ای تا همین امروز کار کرده ولی فردا و فرداها که اوضاع‌مان در این روزهای موجی بالا و پایین شد، این جواب‌هایِ تکراریِ سنجاق‌شده جواب‌گو نیست و مغزمان یقه‌مان را می‌گیرد که چه گهی داری می‌خوری با خودت بشر؟!
۳-خیلی‌هامان تا یک‌جایی باهم هم‌نظریم اما نگاه صفروصدی که یالله بگو موافقی یا مخالف و بحث‌هایی که از  کهنه‌‌‌گی بویِ گند همان دهن‌ مسواک‌نزده‌‌‌ را می‌دهند، به چه دردی می‌خورند؟ یعنی هستیم کسانی که هنوز این‌طور به ماجرا نگاه می‌کنیم؟ بله هستیم هنوز. هستیم هنوز بی‌سوادهایی که نمی‌دانیم بعضی‌ها این شیوه‌های نقد و سرزنش و بسط دادن یک مثال از خشونت مردم به کل ماجرا و توجیه رفتار سیستمی که جواب‌ش گلوله‌ست را بلدند و می‌دانند این بحث‌ها برای دهه‌ی چهل خودمان است و بوی همان دهن را می‌دهند بلکه تندتر...
۴-پیشنهاد: به‌جای بحث‌های شلاقی دو دقیقه‌ای توی مجازی و تخلیه‌ی انرژی ناشی از ترس، احساسات، هیجان، عذا‌ب‌وجدان و... کاش همه‌مان به اندازه‌ی یک قدم آدم‌تر باشیم و خودمان را در برابر فردا و آینده و تاریخ مسئول بدانیم و توی زندگی روزانه‌مان به کس‌وشعرهای توی کله‌مان که فکر می‌کنیم مقدس‌اند، حداقل عمل کنیم: نمی‌دانم چه‌کاری اما یک غلطی بکنیم، اگر مخالفیم برویم و به مردم یا گاردی‌ها بگوییم نکن، اگر موافقیم برویم و یقه‌ی جوان سنگ‌به‌ست را بگیریم که آقا نکن، زور سنگ‌ت به تفنگ می‌رسد؟ حداقل برویم توی خیابان و کوچه و محل. منظور این متن پرهیز از خشونت با گل دادن به مزدورِ روزمزدِ به‌درد‌نخور نیست چون وسط یک شطرنج نابرابر هستیم و باید به عواقب حرکت‌ها و تاثیرش روی کلِ بازی فکر کنیم.
پی‌نوشت: راست‌ش خجالت‌آور است زمانی که کودکی نه‌ده ساله قربانی شده این حرف‌ها را زد، اما‌ امروزِ روز حتا تلاش برای جلو گرفتن از کمتر باتوم‌ یا چَک خوردن یک زن یا مرد یا جوان یا نوجوان کار شرافتمندانه‌ای‌ست تا چپیدن توی خانه‌ای پر از دودِ افیون در طبقه‌ی چندم و دیدن لت‌وپار شدن مردم از همان نقطه‌نظر بالابه‌پایین، مردمی که خیلی‌هاشان جوان‌تر از ما هستند و البته به‌دردبخورتر از ماها...

این حجم از خایه فقط توی شلوارکردی جا می‌شود!

امروز: داور برای عربستان پنالتی می‌گیرد، ژاپن آلمان را می‌زند، بازیکنان آلمان جلوی دهن‌شان را می‌گیرند، بازیکن‌های خودمان سرود نمی‌خوانند، کیهان می‌گوید بی‌غیرت‌ند، طارمی می‌گوید سیاسی نیستم، سه‌روز بعد سرود می‌خوانند کیهان می‌گوید باغیرت‌ند، میزانِ غیرت در دست حاکمیت است، تیم شیش‌تا می‌خورد می‌شود تیمِ‌ملی ایران، دوتا می‌زند می‌شود تیم جمهوری‌اسلامی، تکلیف ایران بودن‌یا‌نبودن‌مان هم دست شبکه‌های خارجی‌ست، کیروش از تماشاگران می‌خواهد در خانه بمانند، مثل آن دافِ چادری که گفت جمع کنید از ایران بروید، می‌گویند خودش رفته آمریکا، از ایران تماشاگرِ ارزشی فرستاده‌اند قطر، گشت‌ارشادِ قطری به ایرانی‌های معترض گیر می‌دهد، زنی چادری می‌گوید in iraaan و بقیه را به فارسی، و دوباره می‌گوید becaaaause و دوباره فارسی را ادامه می‌دهد، معلوم می‌شود کارمند کنسول‌گری‌ست، شادی بازیکن‌ها بعد از گل زیادی‌ زیاد است، یک‌لحظه یادشان می‌رود از کجا آمده‌اند، کجا زندگی می‌کنند، کجایی هستند، رفیق‌شان‌کاپیتان‌‌ِ سابق‌شان توی زندان است، انفجار احساسات‌شان و تحقیرهایی که یک‌ماه‌ست روی‌شان سایه انداخته، بیخیال از غم عمومی توی جامعه بدل به رقص‌وفریادوشادی می‌شود، فوتبال‌نبین‌ها فوتبالی می‌شوند، شاگردان خلفِ حسن عباسی که بیس‌چاری به فوتبالیست‌ها فحش خوارمادر می‌داد از عشق به فوتبال و تیم‌ملی می‌گویند، شادی عمومی شروع می‌شود، مردم عزادار جوا‌هاشان هستند، سربازها و یگان‌ویژه و بسیجی‌ها توی خیابان گل و شیرینی پخش می‌کنند، مردم گرفتار بدبختی‌ند، سرکوب‌گر روی ماشین جنگی می‌‌رقصد، خفقان و ترس هر انسان آزاده‌ای را تعقیب می‌کند،  گروهانی کردی می‌رقصند، گویی جشن آزادی است، مردم سور می‌خورند، فوتبالی‌ها بغض، حکومت تیم را مصادره، تمام معنی‌ها تغییر و. از آسمان وزغ می‌بارد، شرایط آخرالزمانی‌ست، تراژدیِ ملی گریبان ملت را می‌گیرد، سروکله‌ی "شبح آزادیِ" لوییس بونوئل توی خیابان‌های ایران پیدا می‌شود، تعابیر، تعابیر تازه پیدا می‌کنند، قراردادهای اجتماعی خِفت می‌شوند، چیز جدیدی در حال تولد است، شاید زمان ظهور آقا رسیده...

دیروز: جوانی تازه‌داماد را لای کفن و صدای سازونقاره و کِلِ زنان، توی خاک می‌گذارند، زنی با لباس عروس هم آن‌جاست، پسری کنار بخاری و جنازه‌ی دوستِ پتوپیچ‌چ عزا گرفته ولی نمی‌داند فردا خودش هم قرار است کشته شود و می‌شود، دختربچه‌ای با چشم‌های میشی خاکِ گور مادرش را چنگ می‌زند، سلامی می‌گوید از جان مردم چه می‌خواهید، یکی با تیر می‌زند توی چشم یک دختر، دختر می‌گوید قبل‌ از شلیک داشت می‌خندید، دختر دیگری خون‌ریزی داخلی کرده و مقعد و رحم‌ش پاره شده ولی همچنان به‌جرم توهین به نظام زندانی‌ست، پاهای یک زندانی جوان را خرد کرده‌اند با برانکارد می‌آورندش تا قاضی تایید کند مجازات سوزاندان سطل آشغال اعدام است، نماینده‌ی مجلس از استاندارد دوگانه‌ی حاکمیت شاکی‌ست‌می‌گوید چرا در تهران تیر پلاستیکی می‌زنید اینجا جنگی، اصلاح‌طلبی بی‌داد می‌کند، نعش‌ها را می‌دزدند، زنده‌ومرده را می‌دزدند، می‌گویند هیژده‌هزار نفر بازداشت‌ند، مردم جلوی بیمارستان‌ها تجمع کرده‌اند، همسایه‌ها کلمن‌کلمن یخ می‌آورند تا جنازه‌ی پسربچه‌ی نه‌ده ساله بو نگیرد، مادری پیر جوان‌ها را می‌بوسد و راهی‌شان می‌کند، پدران‌ومادران فرزندمرده، جگرگوشه‌هاشان را حین خاکسپاری به ایران تقدیم می‌کنند، سلامی می‌گوید ما خطرناک‌یم، امنیت را گرگان گرفته‌اند، می‌گویند این حجم از خایه فقط توی شلوار‌کردی جا می‌شود، سپاه به شهرهای غربی‌مان لشگرکشی کرده تا امنیت بیاورد، تئوریسن‌های خارج‌نشین تعارف را کنار گذاشته و خواستار سرکوب بیش‌ترند، یکی از حاکمیت می‌گوید بازیکنان عزادار شاه‌چراغ‌ند، هیچ‌کس رییسی را آدم حساب نمی‌کند، حاکمیت هم‌دست با عده‌ای که خودشان را "جریان‌سوم" می‌نماند تخم دودسته‌گی می‌کارند، جهانیان از تغییر این نظام می‌ترسند، دنیا عاشق این ایرانِ بی‌عرضه است، اپوزوسیون خارج‌نشین‌مان هم مشتی کس‌مشگ‌ند، بهترین‌هامان توی زندان‌نند، مردم تنها‌تر از قبل‌ند ولی همدیگر را دارند، کردها بلوچ‌ و بلوچ‌ها تهرانی و ترک‌ها عرب شده‌اند، اتحاد مردم همه را می‌ترساند...